Edgar Degas - W kawiarni (Absynt)

Absynt (fr. L'Absinthe) – obraz olejny francuskiego malarza Edgara Degasa. Obraz początkowo nosił tytuł Dans un café (W kawiarni), który artysta zmienił wystawiając go w Londynie w 1892. Obecnie dzieło znajduje się w Musée d’Orsay w Paryżu.

Wnętrze kawiarni jest puste, okno zostało zasłonięte zasłonami, przez które do wnętrza wpada blado-szare światło nie pozwalające jednoznacznie określić pory dnia. Malarz świadomie wtłoczył parę w prawy, górny róg obrazu uzyskując w ten sposób wrażenie przypadkowości sceny i pogłębiając nastrój pustki i apatii. Na pierwszym planie widoczne jest naczynie z zapałkami i gazeta, na której Degas umieścił swoją sygnaturę.

Do obrazu pozowała malarzowi aktorka Ellen Andrée (1857–1925), która była modelką wielu innych malarzy m.in. Maneta i Renoira. Do postaci mężczyzny palącego papierosa pozował przyjaciel Degasa, malarz i grawer Marcellin Desboutin (1823–1902).

Absynt wystawiony po raz pierwszy na drugiej wystawie impresjonistów w 1876 został napiętnowany przez krytyków jako „brzydki i wstrętny”. Krytykowano zarówno pospolitość tematu, jak i sposób malowania. Obraz rzucił cień na reputację modeli i Degas musiał publicznie wyjaśniać, że nie są oni alkoholikami.

Artysta przechowywał swoją pracę do 1892, gdy pod zmienionym tytułem wystawił ją w domu aukcyjnym w Londynie, jednak obraz został skrytykowany, na jego widok widzowie syczeli i gwizdali. Rok później, płótno ponownie pokazano w Londynie i jeszcze raz wywołało ono falę oburzenia. Angielscy krytycy zarzucali autorowi koncentrowanie się na ciemnej stronie życia przeciętnych ludzi, a ukazane postacie uznano za zdegradowane i obskurne. Pisarz i krytyk George Augustus Moore na widok obrazu użył publicznie wulgarnego zwrotu pod adresem przedstawionej kobiety. Jedynie zwolennik impresjonistów, Dugald Sutherland MacColl docenił wartość dzieła Degasa. Histeryczna reakcja angielskich krytyków świadczy o niechęci jaką wiktoriańska Anglia darzyła nowoczesną sztukę francuską, kojarzoną głównie z dekadencją i moralnym nihilizmem.

Wśród prób interpretacji obrazu najczęściej zwracano uwagę na przekaz społeczny oraz nowe zjawisko samotności i wyobcowania ludzi w wielkich miastach. Emil Zola w czasie rozmowy z Degasem o powieści W matni powiedział:

Ograniczyłem się po prostu do opisania w mojej powieści niektórych Pana obrazów

Dzieło Degasa traktowano również jako przestrogę przed piciem absyntu, który uważano za bardzo niebezpieczną używkę.